Trong bất cứ thời đại nào, dù là 1.0 hay 4.0 thì giáo dục luôn là lĩnh vực được quan tâm và chú trọng hơn cả, góp phần chi phối và thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của kinh tế – xã hội. Sự tiếp nối của mỗi thời đại sẽ kéo theo sự thăng cấp của toàn bộ nền giáo dục nhằm kịp thời đào tạo nguồn nhân lực thích hợp với mức độ phát triển của thời đại đó. Trong đó, giáo dục đại học được xem là cái nôi đào tạo nguồn nhân lực cơ bản nhất. Vậy điều kiện nào để các trường đại học thăng cấp trở thành đại học thông minh trong thời đại 4.0?
Yêu cầu về giáo dục đại học trong thời đại 4.0
Như một quy luật tất yếu của tự nhiên, xã hội ngày càng phát triển, con người cũng phải ngày càng thay đổi để thích nghi và tồn tại. Con người là nhân tố tạo dựng nên nền tảng phát triển của xã hội và đồng thời cũng chính là nguồn nhân lực dồi dào để phục vụ cho xã hội đó. Hiện nay, con người đang sống trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 với sự bùng nổ của mạng máy tính, Internet, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo,… Đây đều là những bước đột phá lớn trong suốt tiến trình phát triển của loài người, tác động sâu rộng đến hầu hết các lĩnh vực trong đời sống của con người.
Sự phát triển như vũ bão của khoa học – công nghệ trong 2 thập kỷ đầu tiên của thế kỷ XXI đã tạo ra những biến chuyển hoàn toàn mới trong tất cả các lĩnh vực của đời sống. Chính vì thế, các lĩnh vực này, tiên phong là giáo dục đào tạo, đều phải tự tiến hành cải cách mới có thể tiếp tục vận hành. Đây là cơ hội và cũng chính là thách thức đối với nền giáo dục khi phải đổi mới từ một nền giáo dục nặng về kiến thức sang nền giáo dục chú trọng vào phát triển kỹ năng, thúc đẩy tư duy đổi mới sáng tạo cho người học.
Mặc dù cách mạng công nghiệp 4.0 cho ra đời hàng loạt máy móc và thiết bị hiện đại nhưng đây không phải là nguồn lực sẽ chi phối tất cả các hoạt động của đời sống xã hội. Con người mới chính là nguồn lực quan trọng ấy. Do đó, giáo dục, đặc biệt là giáo dục đại học đầu cần phải thay đổi cách thức đào tạo nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức, kỹ năng mới mẻ, từ đó mới có thể đáp ứng nhu cầu về lực lượng lao động của xã hội trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0.
Cụ thể, các cơ sở giáo dục đại học sẽ hạn chế đào tạo theo khuôn mẫu mà sẽ là môi trường sinh thái với 3 đặc trưng cốt lõi xuyên suốt và tác động lên mọi hoạt động của nhà trường là: số hóa, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Đây chính là cách thức đào tạo chuyên sâu mà bất cứ trường đại học nào cũng cần phải chú trọng xây dựng.
Điều kiện để trở thành đại học thông minh trong thời đại 4.0
Trước sự lan truyền thông tin nhanh chóng nhờ Internet, lực lượng lao động trẻ có cơ hội cập nhật và tiếp cận với những xu hướng việc làm và yêu cầu tuyển dụng mới. Nhằm đáp ứng những yêu cầu khắt khe về việc làm trong bối cảnh mới, người trẻ bắt đầu tìm kiếm những trường đại học uy tín để nhận được sự đào tạo chỉn chu nhất về kiến thức lẫn kỹ năng. Theo đó, để thu hút lượng lớn lực lượng trẻ này buộc phải xây dựng các chiến lược giáo dục bài bản và đổi mới phương pháp đào tạo nhằm phát huy tính chủ động và khả năng sáng tạo cho sinh viên. Vậy để trở thành một đại học thông minh như thế này trong thời đại 4.0, điều kiện đặt ra cho các trường đại học là gì?
Xây dựng chiến lược khoa học, thông minh
Đầu tiên, các trường đại học cần xây dựng chiến lược phát triển con người một cách khoa học và thông minh. Cụ thể, các trường phải trang bị thế giới quan, phương pháp luận khoa học; thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu và sáng tạo cho sinh viên; tạo cơ hội để sinh viên trao đổi và học tập lẫn nhau dưới sự hướng dẫn của đội ngũ giảng viên dày dạn kinh nghiệm.
Cập nhật và trang bị thành tựu khoa học
Thứ hai, các trường đại học cần phải cập nhật thường xuyên và kịp thời trang bị những thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến nhằm tạo điều kiện để sinh viên, giảng viên nghiên cứu. Đây là một trong những yếu tố tiên quyết góp phần xây dựng nên hệ thống trường đại học thông minh.
Củng cố niềm tin và định hướng nhận thức sinh viên
Thứ ba, việc củng cố niềm tin và định hướng nhận thức của sinh viên, giảng viên trước sự bùng nổ của công nghệ thông tin cũng cần được các trường đại học chú trọng. Bởi vì cách mạng công nghiệp 4.0 không chỉ mang đến tác động tích cực mà còn tạo ra rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức và hành động của sinh viên. Sự bùng nổ của hệ thống máy móc, thiết bị có thể gây ra hiệu ứng ngược là khiến sinh viên, giảng viên hoang mang trước cơ hội nghề nghiệp mà thời đại 4.0 mang đến. Do đó, các trường đại học cần có chính sách hướng nghiệp xác đáng, củng cố niềm tin của sinh viên đối với kiến thức và kỹ năng của mình, khuyến khích sinh viên học tập và trau dồi nhiều hơn nữa và đồng thời giữ vững ổn định chính trị – tư tưởng; tăng cường định hướng dư luận xã hội trước những vấn đề mới nảy sinh.
Xây dựng văn hóa, chuẩn mực đạo đức giáo dục tốt đẹp
Thêm một điều kiện nữa để các trường đại học tiến tới giáo dục thông minh đó là xây dựng con người mới với những chuẩn mực đạo đức tốt đẹp. Tài năng phải song hành với đạo đức thì xã hội mới phát triển, con người mới có thể sống hòa hợp với nhau. Nếu các trường chỉ chăm chăm vào kỹ năng mà lơ là việc giáo dục đạo đức thì sẽ không thể nào tạo ra môi trường học tập lành mạnh và bổ ích cho các sinh viên được. Do đó, việc chú trọng phát triển con người trong một xã hội hài hòa và nhân văn là điều kiện thiết yếu để các trường đại học đáp ứng tiêu chuẩn của một môi trường giáo dục thông minh, tiên tiến.
Trở thành trường đại học thông minh là một quá trình lâu dài và đầy thách thức, buộc các trường đại học phải liên tục có sự nghiên cứu và học hỏi nghiêm túc. Đây sẽ là nền tảng giúp cho các trường đề ra những phương án đổi mới có cơ sở và có tính khả thi, hướng đến mục tiêu mang lại môi trường học tập và sáng tạo lành mạnh cho sinh viên.
Trung tâm Tuyển sinh – Truyền thông
Trường Đại học Công nghệ Miền Đông (MIT University)
Địa chỉ: Quốc lộ 1A, KP Trần Hưng Đạo, Thị Trấn Dầu Giây, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai.
Hotline: (02513) 772 668.
Website: mit.vn
Mail: tuyensinh@mit.vn
